ปัญหาคืออะไร

Q & A : 1
ถาม: จริงไหมครับที่คนเราคนเรามักสับสนระหว่าง ปัญหาคืออะไร?? และ อะไรคือปัญหา??

ตอบ: ก่อนที่จะตอบคำถามนี้ อยากให้พวกเราลองคิดดูเล่นๆนะครับว่า หากมีใครซักคนมาถามเราว่าวันนี้มีปัญหาอะไรไหม คำตอบที่จะได้ออกมานั้นคงมากมายเลยใช่ไหมครับ เพราะเราคงคิดถึงว่าในวันนี้นั้นเราไปเจอกับเหตุการณ์อะไรมาบ้างที่เป็นอุปสรรค และทำให้เราต้องลำบากเดือดร้อน พอคิดได้ดังนั้นเราก็จะรู้สึกว่าสิ่งที่สร้างปัญหาให้เรานั้นมากมายก่ายกองเลยใช่ไหมครับ ผมขอยกตัวอย่างนะครับ เช่น วันนี้ผมตื่นสาย หนำซ้ำตอนออกจากบ้านก็ไปเจอรถติดเข้าอีก จึงทำให้วันนั้นผมไปทำงานไม่ทัน ครับด้วยเหตุการณ์อย่างนี้ผมขอถามท่านผู้อ่านหน่อยนะครับว่าอะไรคือปัญหาในเหตุการณ์ดังกล่าว
คิด หนึ่ง สอง สาม..........

คำตอบที่ได้น่าจะเป็นดังนี้หรือไม่???
1. ตื่นสาย
2. รถติด
3. ทำงานไม่ทัน

แน่นอนครับ เราคงไม่อยากตื่นสาย ไปเจอรถติด หรือไปทำงานไม่ทันหรอกนะครับ เพราะเหตุการณ์ทั้งหมดนี้ก็คืออุปสรรคที่ทำให้เราต้องเดือดร้อน แต่หากเราจะนำความเดือดร้อนที่เราต้องเผชิญในวันๆหนึ่งมาแก้ให้ได้ทั้งหมดนั้นคงเป็นเรื่องที่เป็นไปได้ยากครับ ดังนั้นการเลือกปัญหามาแก้ไขนั้นจำเป็นต้องทำความเข้าใจถึงนิยามก่อนเสมอว่าปัญหานั้นคืออะไร

ขอย้ำนะครับว่า เราจะต้องทำความเข้าถึงนิยามของปัญหาก่อน แล้วจึงค่อยถามว่า อะไรคือปัญหา

ผมขออ้างอิงนิยามปัญหาที่ค้นมาจาก Wikipedia นะครับ ซึ่งได้ให้นิยามของปัญหาไว้ดังนี้ครับ

"A problem is an obstacle which makes it difficult to achieve a desired goal, objective or purpose. It refers to a situation, condition, or issue that is yet unresolved. In a broad sense, a problem exists when an individual becomes aware of a significant difference between what actually is and what is desired."

อีกนิยามหนึ่งนะครับเป็นนิยามที่หลายๆสำนักมักจะอ้างอิงถึงก็คือ นิยามปัญหาของ Kepner and Tregoe ซึ่งเป็นนิยามที่สั้นๆได้ใจความและตรงไปตรงมา

"A problem is the gap between should performance and actual performance."

หรือแปลเป็นไทยก็คือ
ปัญหา หมายถึง ความแตกต่างหรือความเบี่ยงเบนที่เกิดขึ้นระหว่างผลงานจริงไปจากผลงานที่ควรจะเป็น

ส่วนนิยามของ Wikipedia ผมฝากไว้ให้แปลเอาเองนะครับ แต่ใจความโดยรวม แปลแล้วก็ไม่ได้แตกต่างกัน เห็นไหมครับว่าแค่นิยามปัญหาก็เข้าใจยากซะแล้ว อย่าเพิ่งคิดจะแก้ปัญหาเลย ฮา...

ที่บอกว่าเข้าใจยากก็เพราะว่าหากเราจะนิยามปัญหาจะต้องยึดหลักดังนี้นะครับ ใครที่ยังไม่คุ้นเคยก็จะต้องยึดหลักคิดตามที่ผมบอกนะครับจะได้ไม่หลงทางเพราะมันไม่ง่ายเลยจะบอกให้ แต่หากใครคล่องแล้วเดี๋ยวมันจะเป็นไปแบบพลิ้วไหวเองครับ
1. เราคือใคร ทำงานอะไร มีหน้าที่และความรับผิดชอบอะไร
เช่น ผมเป็นพนักงานผลิต อยู่ประจำเครื่องกลึง มีหน้าที่กลึงงานตามแบบ รับผิดชอบเรื่องคุณภาพการกลึง
2. ผลงานที่ควรจะเป็นหรือเป้าหมายของงานภายใต้หน้าที่และความรับผิดชอบของเราคืออะไร
เช่น ผลงานที่ควรจะเป็นของผมก็คือ จะต้องกลึงงานให้ดีตรงตามข้อกำหนดที่ให้มาและจะต้องทำให้ทันตามแผนด้วยนะคร๊าบ
3. แล้วปัจจุบันเราสามารถทำงานได้ตามเป้าหมายหรือผลงานที่ควรจะเป็นภายใต้กรอบการทำงานของเราหรือไม่
3.1 เป้าหมายนั้นเราเคยทำได้มาก่อนหรือไม่ หากตอบว่าเคยแต่วันนี้ทำไม่ได้อย่างที่เคยเป็นมาในอดีตเราจะเรียกปัญหาดังกล่าวนี้ว่า ปัญหาครั้งคราว (Sporadic)
3.2 หากเป้าหมายนั้นเราไม่เคยทำได้มาก่อนเลย แต่เรามีความพยายามในการที่จะบรรลุเป้าหมายนั้น เราจะเรียกปัญหาดังกล่าวนี้ว่า ปัญหาเรื้อรัง (Chronic)
4. ความแตกต่าง (Gap) ระหว่างผลงานจริงและเป้าหมายมีค่าเท่าไหร่ แล้วเราจะวัดความแตกต่างดังกล่าวนี้ได้อย่างไร (Measurement System)

เห็นไหมครับว่าไม่ง่ายเลย หากจะนิยามปัญหาแล้วอย่าลืมทำตามขั้นตอนที่ผมบอกมานะครับ ทีนี้เราลองย้อนกลับมาที่ตอบคำถามจากตัวอย่างที่ผมไดถามค้างไว้ตอนต้นนะครับว่า อะไรคือปัญหาระหว่าง ตื่นสาย รถติด และมาทำงานไม่ทัน
ครับลองไล่ไปทีละข้อนะครับ ตามขั้นตอนที่ผมบอกไว้ อยากให้เพื่อนๆลองทำดูและได้ผลอย่างไรอย่าลืมโพสไว้ด้วยนะครับ แล้วจะรู้ว่าการนิยามปัญหานั้นไม่หมูอย่างที่คิด ฮิฮิ.....