Saturday, May 2, 2009

ใครว่า 5ส เป็นเรื่องง่ายๆ

Q & A : 4
ถาม : ที่ทำงานผมเคยทำ 5ส มาก็หลายครั้งนะครับ แต่ไม่เห็นมีอะไรดีขึ้นเลยนอกเสียจากสถานที่ทำงานดูเป็นระเบียบเรียบร้อยขึ้นเท่านั้นแต่พอผ่านไปสักพักทุกอย่างก็กลับมาเป็นเหมือนเดิม จนทุกวันนี้ไม่คิดอยากจะทำเลยครับ (หากไม่มีใครมาบังคับ)

ตอบ : เวลาผมบรรยายที่ไหนก็ตามผมมักจะเปรียบเทียบ 5ส เหมือนกับเมล็ดพันธ์ที่ต้องใช้เวลาในการบ่มเพาะ กว่าจะหว่าน กว่าจะโต จนกระทั่งเก็บเกี่ยวได้ เราจะต้องคอยเฝ้าดูแลเอาใจใส่ถึงปัจจัยต่างๆเป็นอย่างดี หากไม่เช่นนั้นแล้วเมล็ดพันธ์ที่เราได้ปลูกเอาไว้ก็คงจะไม่สามารถออกดอกออกผลให้เราได้อย่างที่ตั้งใจเอาไว้ สำหรับ 5ส ก็เช่นกันครับ เปรียบเมล็ดพันธ์เหมือนกับคนทำงานนี่แหละครับ หากอยากให้เขาทำงานให้เราได้ดีๆจำเป็นต้องสร้างจิตสำนึกที่ดีให้กับเขาด้วยเช่นกัน แล้วจะสร้างกันอย่างไร ก็ไม่ยากครับแต่จะต้องกลับไปที่พื้นฐานของคนก่อน ความต้องการของคนเรานั้นจริงๆแล้วแ่บ่งเป็นลำดับชั้นตามหลักของมาสโลค์ (Hirachy of Needs) ได้แก่ ปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีพ ความปลอดภัย ความมีส่วนร่วม ความมีเกียรติ์ และความสำเร็จในชีวิต ลองคิดดูนะครับ หากคนท้องยังหิวก็คงไม่ต้องการหรอกเรื่องความปลอดภัยมั่นคงในชีวิต จริงไหมครับ ขโมยมันจึงมีให้เกลื่อนไง ดังนั้นหากเราเข้าใจหลักการดังนี้แล้วก็จงค่อยๆตอบสนองต่อความต้องการของคนเติมเต็มไปทีละขั้น โดยกิจกรรม 5ส ถือเป็นกิจกรรมในสถานประกอบการที่มีบทบาทสำคัญต่อการสร้างจิตสำนึกของคนในระยะยาว แต่หลายๆคนมักจะเข้าใจผิดคิดว่า 5ส เป็นเรื่องของความสะอาด ความน่าอยู่ ความเป็นระเบียบเรียบร้อยของสถานที่ทำงานเท่านั้น ดังคำกล่าวที่มักจะพูดกันติดปากว่า "หยิบก็ง่าย หายก็รู้ ดูงามตา" ก็ดีครับแต่ยังดีไม่พอถ้าจะทำเพียงแค่นี้ กล่าวคือจุดมุ่งหมายของการทำ 5ส ที่แท้จริงแล้วก็คือ เราอยากให้สถานที่การทำงานของเราเป็นสถานที่การทำงานที่โปร่งใส สามารถมองทะลุเห็นปัญหาที่เกิดขึ้นได้ตลอดเวลาโดยไม่ต้องเฝ้าระวังหรือสังเกตุกันอย่างใกล้ชิด เพียงแค่ความผิดปกติเพียงแค่เล็กน้อยเกิดขึ้นเท่านั้นมันก็จะแสดงออกมาให้เรารับรู้ได้โดยอัตโนมัติ เพื่อให้คนทำงานเข้าสู่กระบวนการแก้ไขได้อย่างทันทีทันใด แต่อย่างไรก็ตามหากคนสามารถรับรู้แล้วตรวจจับความผิดปกติได้ แต่เพิกเฉยต่อการแก้ปัญหา ก็คงไม่มีประโยชน์ใดๆเลยที่จะทำให้สถานประกอบการมีความโปร่งใส ดังนั้นคนจึงเป็นหัวใจของความสำเร็จของ 5ส ครับ ดังนั้นพวกที่กำลังทำ 5ส ต้องใจเย็นๆครับ ผมมีข้อสังเกตุดังนี้ครับหากใครที่คิดว่าทำ 5ส มาตั้งนานแล้วไม่สำเร็จสักที ผมเองไม่ได้คาดหวังอะไรมากมายจากความสะอาดหรือความเป็นระเบียบเรียบร้อยที่เกิดขึ้น แต่ผมจะถามพนักงานอยู่เสมอว่าขณะที่เราทำความสะอาดอยู่นั้นเราได้เรียนรู้อะไรจากสภาพความสกปรกที่เกิดขึ้น แล้วจะทำอย่างไรไม่ให้เราต้องกลับมาทำความสะอาดมันอีก หากทำสำเร็จแล้วตัวเราเองจะสบายขึ้นอย่างไร หากเขามีวิธีคิดอย่างนี้ได้แล้วรับรองได้เลยครับว่าโอกาสที่จะทำ 5ส สำเร็จนั้นอยู่ไม่ไกลแน่นอนครับ

No comments:

Post a Comment